Sự chỉ dẫn về “học tập suốt đời” của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự vận dụng trong xây dựng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng

ThS.Ngô Huy Thái
                                                 Phó Trưởng Khoa Nhà nước và Pháp luật
                            Trường Chính trị Sóc Trăng
                    Điện thoại: 0918.838.549
                                                             Email: ngohuythaist@gmail.com
 

   Tóm tắt: Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm và coi trọng việc “học tập suốt đời”. Tư tưởng của Người đến nay vẫn còn nguyên giá trị được Đảng ta vận dụng trong xây dựng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng. Đây là một nhiệm vụ cấp bách, mang tính chiến lược lâu dài của Đảng ta đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn hiện nay. 

   Từ khóa: Tư tưởng Hồ Chí Minh; học tập suốt đời, Trường chính trị Sóc Trăng
 

   1. Đặt vấn đề
   Tư tưởng Hồ Chí Minh về “học tập suốt đời” là di ngôn và là sự chỉ dẫn, thể hiện qua trách nhiệm học tập, mục đích học tập, nội dung học tập, phương pháp học tập, hình thức học tập suốt đời và đã trở thành kim chỉ nam cho hoạt động học tập của mỗi cán bộ, đảng viên và toàn xã hội.
   Vận dụng tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về “học tập suốt đời” trong xây dựng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học là điều cần thiết và quan trọng nhằm góp phần  nâng cao trình độ lý luận chính trị, thể hiện phong cách của người thầy, sự gương mẫu của người giảng viên - người đầy tớ trung thành của nhân dân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới -  kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
   2. Nội dung
   2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về “học tập suốt đời”
   Theo Bác, “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời. Suốt đời phải gắn liền lý luận với công tác thực tế. Không ai có thể tự cho mình đã biết đủ rồi, biết hết rồi. Thế giới ngày ngày đổi mới, Nhân dân ta ngày càng tiến bộ, cho nên chúng ta phải tiếp tục học và hành để tiến bộ kịp Nhân dân”[1].
   Mục đích “học tập suốt đời” là để tiến bộ, để phục vụ nhân dân tốt hơn. Người chỉ rõ, “Muốn tiến bộ mãi thì phải học tập”[2]. Mục đích đúng đắn nhất của việc học tập là: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự Tổ quốc và nhân loại”[3]. Đây là chỉ dẫn của Bác để mỗi giảng viên phải thường xuyên tự học, tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng để xứng đáng là người Thầy - Người đầy tớ trung thành của Nhân dân.
Nội dung của “học tập suốt đời” rất đa dạng, phong phú, theo yêu cầu phát triển đất nước ở từng giai đoạn, theo Bác “Chúng ta vừa làm, vừa học, vừa học, vừa làm. Cán bộ chính trị phải học kỹ thuật, cán bộ kỹ thuật phải học chính trị, để trở nên những cán bộ toàn diện”[4]. “Chúng ta cần học nhiều thứ: học chính trị, học văn hóa, học kỹ thuật, nghiệp vụ”[5].  
   Phương pháp học tập suốt đời là học mọi lúc, mọi nơi, mọi người “Muốn học tập có kết quả tốt thì phải có thái độ đúng và phương pháp đúng… Phương châm, phương pháp học tập là lý luận liên hệ với thực tế”[6]. “Ngoài cách học ở trường, ở lớp, học trên sách, báo… có một cách học rất tốt ai cũng có thể tham gia hằng ngày. Đó là cách học tập ngay trong sản xuất, học tập những người, những tổ, những đơn vị tiên tiến”[7]. Bác còn căn dặn, cán bộ, đảng viên phải hết sức khiêm tốn, không được tự cao, tự đại cho mình là học cao, hiểu rộng, bằng lòng, thoả mãn với kiến thức mình có, lười tìm tòi học hỏi, coi thường đồng chí, đồng nghiệp. Bởi theo Bác “Kiêu ngạo, tự phụ, tự mãn là kẻ thù số một của học tập”[8].  
   Trong việc học tập lý luận của cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu học lý luận phải gắn với thực tiễn. Người khẳng định: “Lý luận mà không áp dụng vào thực tế là lý luận suông”[9].
    2.2. Sự vận dụng về “học tập suốt đời” trong xây dựng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng hiện nay
   Kế thừa và phát huy những giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh về “học tập suốt đời”, Đảng ta đã đưa ra nhiều quan điểm, chủ trương trong việc xây dựng xã hội “học tập suốt đời”. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”đã đề ra nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập; Kết luận số 49-KL/TW ngày 10/5/2019 của Ban Bí thư “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, kết quả xây dựng xã hội học tập” là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và đoàn thể nhân dân các cấp, trước hết là người đứng đầu và Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII Đảng ta đã khẳng định “Thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời”[10].
   Để cho việc học tập suốt đời đi vào trong đời sống- xã hội, đạt hiệu quả cao, góp phần phát triển nguồn nhân lực cao đáp ứng yêu cầu đặt ra trong giai đoạn mới, các ngành các cấp trong hệ thống chính trị đã phát động phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023-2030”.
   Trong các bài viết về “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư Tô Lâm có nêu: “Chỉ khi đẩy mạnh thực chất học tập suốt đời, chúng ta mới giàu có những ý tưởng, giải pháp, sáng kiến để giải quyết những đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, những vấn đề mới, chưa có tiền lệ; khắc phục triệt để những “điểm nghẽn” trong cơ chế, chính sách, biểu hiện hình thức trong tự phê bình và phê bình; xóa bỏ tình trạng trì trệ, lúng túng trong giải quyết công việc tại các địa phương, cơ quan, đơn vị; tạo ra được đội ngũ cán bộ dũng cảm, nhận thức đúng quy luật khách quan, chủ động suy nghĩ và làm chủ suy nghĩ, dám nói những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn, từ cuộc sống sinh động”[11]. Đây là cơ sở chính trị, pháp lý để các cấp uỷ, chi bộ và giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng nghiên cứu, phát huy tinh thần “học tập suốt đời”, xem đây là một trong những nhiệm vụ chính trị của Đảng nói chung và của người giảng viên nói riêng góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước.  
   Tóm lại: Việc xây dựng xã hội “học tập học suốt đời” tạo ý thức cho mọi người có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội nói chung và đối với đội ngũ giảng viên Trường chính trị tỉnh Sóc Trăng nói riêng phải có trách nhiệm với đảng với nhân dân, để không ngừng tiến bộ, thể hiện ý chí khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, góp phần quan trọng vào xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Qua thực tế cho thấy, “học tập suốt đời” đã trở thành ý thức, là nhu cầu của xã hội trong giai đoạn hiện nay và đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, đã hình thành hệ thống giáo dục - đào tạo đa dạng, phong phú tạo điều kiện cho mọi tầng lớp trong xã hội tham gia góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ sản xuất phát triển kinh tế - xã hội.  
   Tuy nhiên, theo đánh giá của đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng: “Việc thực hiện chủ trương “học tập suốt đời” vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: Đào tạo, bồi dưỡng còn chạy theo số lượng mà chưa thực sự chú trọng tới chất lượng; việc tự học, thực học và học tập suốt đời của đội ngũ cán bộ, đảng viên chưa đạt kết quả như mong muốn; còn tình trạng học theo phong trào, sính bằng cấp mà chưa thực sự căn cứ vào đòi hỏi thực tiễn, ngại khó, ngại khổ trong học tập, không đào sâu suy nghĩ để vươn lên chinh phục những đỉnh cao trong khoa học. Tình trạng hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ, chủ nghĩa cá nhân, bệnh kinh nghiệm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên ảnh hưởng đến chất lượng thực thi công vụ, chất lượng phục vụ Nhân dân; ảnh hưởng đến tinh thần dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; triệt tiêu động lực đổi mới, sáng tạo, không đủ nền tảng kiến thức và tự tin về năng lực đề xuất và thực hiện những sáng kiến, giải pháp đột phá. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thỏa mãn với kiến thức đã học trong các trường lớp, cơ sở đào tạo, hoặc chạy theo việc học để hoàn thiện bằng cấp đủ điều kiện thăng tiến, không chịu nghiên cứu, học hỏi thường xuyên để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực quản lý, kiến thức, kỹ năng hội nhập và khả năng thích ứng... Một bộ phận biểu hiện ngại học, không có khái niệm học thường xuyên, học suốt đời nên trở thành lạc hậu, bảo thủ, không thích nghi và bắt nhịp với “guồng quay” hối hả của nhịp sống “vũ bão” thời khoa học và công nghệ 4.0 và X.0”[12].  
   Vì vậy “Học tập suốt đời” là trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt là trong xây dựng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Vận dụng quan điểm, chủ trương về “học tập suốt đời”, cấp uỷ Đảng và giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng cần thực hiện một số nội dung như sau:  
   - Đối với cấp uỷ Đảng
   Một là, quán triệt tư tưởng, nhận thức cho mỗi giảng viên về ý thức tự học, tự vươn lên gắn với thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung gắn với chính sách miễn trừ trách nhiệm đối với giảng viên thực hiện mà kết quả không đạt hoặc chỉ đạt được một phần hoặc gặp rủi ro, xảy ra thiệt hại do nguyên nhân khách quan.
   Hai là, phát động phong trào thi đua “học tập suốt đời” cho giảng viên với những nội dung và hình thức cụ thể, thiết thực có trọng tâm, trọng điểm, gắn với việc học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về tinh thần “học tập suốt đời”. Đánh giá, biểu dương, khen thưởng và xem đây là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ đảng viên.
   Ba là, thông qua công tác kết quả tự nghiên cứu, tự học tập để tổ chức đánh giá, sàng lọc, quy hoạch đội ngũ giảng viên có đủ phẩm chất, năng lực phục vụ sự nghiệp trồng người, đào tạo cán bộ.
   - Đối với giảng viên
   Một là, mỗi giảng viên cần nhận thức ý nghĩa và tầm quan trọng của việc “học tập suốt đời”, xem đây là nhiệm vụ chính trị và là trách nhiệm cao quý của người giảng viên để từ đó hình thành thái độ tự “học tập suốt đời” một cách thường xuyên, nghiêm túc, đạt hiệu quả.
   Hai là, thường xuyên tự học tập bằng nhiều hình thức khác nhau, học ở sách vở, học từ đồng nghiệp và học từ nhân dân, tự cập nhật kiến thức mới, tham gia tích cực phong trào để nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp, kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học; nâng cao tính tổ chức, kỷ luật và phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái trong nội bộ.
   Ba là, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, đề xuất những giải pháp hữu hiệu trong công tác quản lý nhà nước ở địa phương giai đoạn hiện nay.
   Bốn là, thể hiện tính gương mẫu trong việc tự học tập, tự nghiên cứu, cập nhật tình hình thời sự; nghiên cứu lý luận chính trị; nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ; tích cực tuyên truyền, vận động người thân, gia đình, dòng họ tự “học tập suốt đời”góp phần xây dựng “xã hội học tập, học tập suốt đời”,  nâng cao dân trí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, xây dựng nền kinh tế số, xã hội số.
   3. Kết luận
   Học tập suốt đời là trách nhiệm cả hệ thống chính trị của toàn xã hội nói chung và của đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng nói riêng được Bác Hồ nhắn gởi đến Đảng, Nhà nước và nhân dân ta trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam và được Đảng ta vận dụng vào trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.  

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Tập I, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
4. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
5. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
6.Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
7. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
8. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
9. Tô Lâm (2025),“Học tập suốt đời”, https://congan.com.vn/tin-chinh/bai-viet-hoc-tap-suot-doi-cua-dong-chi-tong-bi-thu-to-lam_174686.html (cập nhập ngày 09/5/2025).    

 

---

[1] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 377.

[2] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 143.

[3] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 208.

[4] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 694.

[5] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 528.

[6] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 116.

[7] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 528.

[8] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 98.

[9] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, trang 274.

[10] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Tập I, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, trang 137.

[11] Tô Lâm, “Học tập suốt đời”, https://congan.com.vn/tin-chinh/bai-viet-hoc-tap-suot-doi-cua-dong-chi-tong-bi-thu-to-lam_174686.html (cập nhập ngày 09/5/2025).             

[12] Tô Lâm, “Học tập suốt đời”, https://congan.com.vn/tin-chinh/bai-viet-hoc-tap-suot-doi-cua-dong-chi-tong-bi-thu-to-lam_174686.html (cập nhập ngày 09/5/2025).